Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2012

Το παλίμψηστο του Αρχιμήδη

Τι είναι το "παλίμψηστο του Αρχιμήδη"; Πόσο εύκολη ή δύσκολη ήταν η ανάγνωσή του; Τι καινούριο εντόπισαν οι επιστήμονες στα έργα του Αρχιμήδη; Το επόμενο βιντεάκι απαντά σύντομα σε όλες αυτές τις ερωτήσεις.


Πάντως, μου δημιουργήθηκε η εξής απορία από το βίντεο: Ενώ φαίνεται πως η ανάγνωση των έργων του Αρχιμήδη στον κώδικα C έγινε μετά το 1999 και πως το "Στομάχιον" του Αρχιμήδη ήταν ένα έργο που εμφανίστηκε μονάχα στον κώδικα C, πώς γίνεται ο Ευάγγελος Σταμάτης να αναφέρεται σ' αυτό από το 1973 (1973 – Αρχιμήδους Άπαντα, Τόμος Β’. Έκδ. Τεχν. Επιμελ. Ελλάδος);

Μια μέρα μετά, έλαβα μια πρόσθετη πληροφορία από την φίλη μου Πόπη Αρδαβάνη, που φαίνεται να ξεδιαλύνει το "μυστήριο". Εντόπισε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Μιχάλη Λάμπρου, Καθηγητή στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος αναφέρει:

"Ο πρώτος ο οποίος ταύτισε το κείμενο στο παλίμψηστο με τη πατρότητα του Αρχιμήδη, ήταν ο σπουδαίος εκδότης πλήθους ελληνικών μαθηματικών έργων, Δανός λόγιος J.L. Heiberg, με επιτόπιο μελέτη του χειρογράφου, στην Κωνσταντινούπολη, το 1906. Είναι αξιοθαύμαστο πώς κατόρθωσε να αναγνώσει (όσο γίνεται) το σβησμένο κείμενο με χρήση μόνο μεγεθυντικού φακού. Δημοσίευσε τα αποτελέσματά του στο περιοδικό Hermes το 1907 και ξανά, μετά από δεύτερη επιτόπια έρευνα, το 1910-1915 ως τμήμα της περίφημης κριτικής του έκδοσης των Απάντων του Αρχιμήδους, από τον οίκο Teubner."

Ο Ευάγγελος Σταμάτης αναφέρει  ως πηγή του ακριβώς αυτό το έργο του Heiberg. Να περιμένουμε συνεπώς ότι με την αρτιότερη μέθοδο ανάγνωσης του έργου του Αρχιμήδη θα γνωρίσουμε το κείμενό του πληρέστερα;

Πηγές

  1. TED - Γουίλιαμ Νόελ: Αποκαλύπτοντας τον χαμένο κώδικα του Αρχιμήδη.
  2. The Digital Walters - Non-Walters Books
  3. The Digital Archimedes Palimpsest
  4. Ευάγγελος Σταμάτης - Βιβλία-Εκδόσεις
  5. Stomachion
  6. Μιχάλης Λάμπρου, Το παλίμψηστο του Αρχιμήδη